ΕΒΔΟΜΑΔΑ 4
Η Θ Ε Ω Ρ Ι Α
Γιατί είναι σημαντικές οι ανάγκες;
Καθώς σιγά σιγά εξασκούμουν στον συναισθητικό τρόπο σκέψης, άρχισα να εντυπωσιάζομαι με το πόση σύνδεση και κατανόηση ένιωθα όταν εστίαζα στις ανάγκες. Ήταν για μένα ένα μικρό σοκ.
Το να εστιάζω στις ανάγκες, μου δίνει τη δυνατότητα να βλέπω κάθε άλλο άτομο ως κάποιον που είναι «ακριβώς σαν εμένα». Ίσως κάποιοι ενεργούν διαφορετικά από ό,τι θα επέλεγα εγώ. Ίσως κάνουν κάτι που δεν μου αρέσει… όμως τελικά, όταν συνειδητά εστιάζω στις ανάγκες, προχωράω προς μια πιο συμπονετική κοσμοθεώρηση.
Όταν βρίσκομαι σε αυτή την κατάσταση, στο πεδίο αν θέλετε, της συμπονετικής κατανόησης, μπορώ να αποστρέφομαι, ακόμη και να απεχθάνομαι, τις πράξεις κάποιου χωρίς να νοιώθω επίκριση ή μίσος απέναντι στον ίδιο τον άνθρωπο.
Έτσι, ένα από τα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να δημιουργήσουμε έναν πιο συμπονετικό τρόπο ζωής είναι να εξασκηθούμε στο να βλέπουμε τις ανάγκες. Πολλοί από εμάς έχουν ήδη βιώσει αυτή την εμπειρία κάνοντας τις ασκήσεις των εβδομάδων 1-3. Είναι μια δεξιότητα που θα συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος (και ίσως και για το υπόλοιπο της ζωής μας).
Ένας τρόπος να το σκεφτόμαστε είναι ότι η επίγνωση των αναγκών μας είναι ένα πάτημα για να ‘σκαρφαλώσουμε’ προς τη συμπόνια. Καθώς αναπτύσσουμε την επίγνωσή μας των αναγκών, το πάτημα μεγαλώνει και γίνεται σκαλοπάτι, το σκαλοπάτι γίνεται βολικό σημείο ανάπαυσης, το οποίο μετατρέπεται τελικά σε ολόκληρη πεδιάδα.
Αυτή την εβδομάδα, θα ήθελα να μοιραστώ μερικούς τρόπους να σκέφτομαι τις ανάγκες, που έχουν αλλάξει τη ζωή μου με υπέροχους τρόπους.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Θα ήταν ΠΟΛΥ χρήσιμο να έχετε τη Λίστα Αναγκών μπροστά σας καθώς διαβάζετε αυτό το κείμενο.
Τι είναι οι ανάγκες;
Όπως είπα πιο πάνω, έμεινα έκπληκτος όταν ανακάλυψα πόσο σημαντικές είναι οι ανάγκες. Με απασχόλησε να καταλάβω τι είναι οι ανάγκες και ποια είναι η λειτουργία τους… Προσπαθώντας να το σκεφτώ φιλοσοφικά έθεσα στον εαυτό μου την ερώτηση: «Πώς αποκαλείς κάποιον που δεν έχει ανάγκες;» Η απάντησή μου με εξέπληξε… «Νεκρό». Σκεφτείτε το. Κάθε ζωντανό πλάσμα έχει ανάγκες. Χωρίς ανάγκες, δεν υπάρχει ζωή.
Σκεπτόμενος περαιτέρω, αναρωτήθηκα: «Αν ισχύει αυτό, τι μας λέει αυτό για τις ανάγκες;» Η επόμενη μου απάντησή ήταν ακόμα πιο ξαφνιαστική: «Είναι οι παρορμήσεις της ζωής. Είναι το δώρο της ζωής. Είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε αυτό το πράγμα που όλοι βιώνουμε, ονόματι ‘ζωή’».
Φαντάζομαι ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους που νοιώθουμε τόσο βαθιά επαφή όταν σχετιζόμαστε με τον εαυτό μας και τους άλλους μέσω των συναισθημάτων και των αναγκών μας. Είμαστε σε επαφή με τη ζωή.
Οι ανάγκες είναι πανανθρώπινες
Οι ανάγκες είναι κάτι που όλοι έχουμε κοινό, σαν άνθρωποι – όλοι ζούμε μια ανθρώπινη ζωή. Καθώς κοιτάζω την Λίστα Αναγκών, βλέπω ότι κάθε ανάγκη που υπάρχει εκεί υπήρξε κάποιες στιγμές ικανοποιημένη μέσα μου και θα ήθελα να εξακολουθεί και στο μέλλον να καλύπτεται. Υποψιάζομαι ότι αυτό ισχύει για τον καθένα μας. Οι ανάγκες είναι πανανθρώπινες… δεν έχει σημασία η ηλικία, το φύλο, η κουλτούρα, το είδος της πνευματικότητας, ή οτιδήποτε άλλο πάνω μας. Αν είστε άνθρωπος, έχουμε πολλά κοινά 😉
Δεν υπάρχουν καλές και κακές ανάγκες;
Στα εργαστήρια οι άνθρωποι μερικές φορές ρωτούν αν υπάρχουν «ακατάλληλες ανάγκες» ή «απαράδεκτες ανάγκες».
Η απάντησή μου είναι ότι θα μπορούσαμε να πούμε ότι στην πραγματικότητα δεν επιλέγουμε τις ανάγκες μας – όλοι γεννιόμαστε με αυτές. Έτσι, το να σκεφτόμαστε τις ανάγκες ως ακατάλληλες ή απαράδεκτες, μας αποσυνδέει από τη ζωή και τελικά από τον εαυτό μας και τους άλλους.
Αν θέλετε να είστε «σωστοί» ή να επηρεάσετε τη συμπεριφορά κάποιου, το να βλέπετε τις ανάγκες με έναν τρόπο «σωστού/λάθους» θα μπορούσε να σας εξυπηρετήσει αρκετά καλά. Ωστόσο, αν ψάχνετε να βιώσετε περισσότερη συμπόνια, κατανόηση και σύνδεση, μάλλον δεν θα σας βοηθήσει.
Άλλο ανάγκες, άλλο στρατηγικές
Όταν κάνουμε διάκριση μεταξύ των αναγκών και των τρόπων με τους οποίους προσπαθούμε να τις ικανοποιήσουμε (στρατηγικές), έχουμε περισσότερες ευκαιρίες να εμπλακούμε σε συμπονετική σκέψη και δράση.
Η κατανόηση αυτής της διαφοράς μεταξύ αναγκών και στρατηγικών αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο βλέπω όχι μόνο τις συγκρούσεις αλλά και όλες τις ανθρώπινες πράξεις γενικότερα.
Να μια άσκηση που μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε τη διαφορά. Αν κοιτάξετε στην Λίστα Αναγκών, δεν θα βρείτε λέξεις όπως «δουλειά» ή «σπίτι» ή «σύζυγος» (στρατηγικές). Δοκιμάστε να αφιερώστε λίγο χρόνο και δείτε αν μπορείτε να βρείτε στη λίστα, τις ανάγκες που ικανοποιούνται με την ύπαρξη ενός σπιτιού, μιας δουλειάς ή ενός συζύγου.
Μόνο οι στρατηγικές συγκρούονται όχι οι ανάγκες
Όταν εστιάζω στις ανάγκες, και όχι στις στρατηγικές που θα μπορούσα να ακολουθήσω για να τις ικανοποιήσω, μπορώ να δω πράγματα που απλούστατα δεν μπορούσα να δω προηγουμένως.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι όταν εστιάζουμε στις στρατηγικές έχουμε μόνο δύο επιλογές… είτε να εφαρμόσουμε τη στρατηγική είτε όχι. Όταν εστιάζουμε στις ανάγκες τότε έχουμε 10.000 στρατηγικές στη διάθεσή μας για να καλύψουμε οποιαδήποτε ανάγκη (τρόπος του λέγειν, φυσικά).
Σ Τ Η Ν Π Ρ Α Ξ Η
Το αίνιγμα του κυρίου και της κυρίας Σμιθ
Ο κος και η κα Σμιθ επιστρέφουν σπίτι από τη δουλειά την ίδια ώρα. Καθώς μπαίνουν μέσα, ο κος Σμιθ γυρίζει προς την κα Σμιθ και με μισόκλειστα μάτια και κουρασμένη φωνή λέει: «Γλυκιά μου, μόλις πέρασα τη χειρότερη μέρα στη δουλειά και χρειάζομαι να μείνω μόνος για λίγο».
Ακούγοντάς το αυτό, η κυρία Σμιθ γυρνάει και πλησιάζει τον εξαντλημένο σύζυγό της. Τυλίγει τα χέρια της γύρω από τα άτονα χέρια και τον κορμό του, γέρνει το κεφάλι της στον ώμο του και απαντάει: «Αγάπη μου, αυτό είναι πολύ περίεργο, γιατί μόλις πέρασα τη χειρότερη μέρα της ζωής μου στη δουλειά και χρειάζομαι λίγη παρέα. Πρέπει να σου τα πω!».
Συγκρούονται οι ανάγκες τους;
Περιμένετε!
Πριν απαντήσετε, δοκιμάστε αυτό:
- Γράψτε ποιες νομίζετε ότι είναι οι ανάγκες του καθενός με βάση την Λίστα Αναγκών… τις δικές του και τις δικές της.
- Στη συνέχεια, γράψτε 3 τρόπους με τους οποίους ο καθένας θα μπορούσε να ικανοποιήσει αυτές τις ανάγκες… 3 για εκείνον… 3 για εκείνη. Βοηθάει να χρησιμοποιήσετε λίγο τη φαντασία σας εδώ.
Όσο περισσότερο κάνω αυτή την άσκηση, τόσο πιο ξεκάθαρα θεωρώ ότι οι ανάγκες των Σμιθ δεν έρχονται σε σύγκρουση. Είναι η στρατηγική του να ζητάει ο καθένας από τον άλλον να συμβάλει στις ανάγκες του την ίδια χρονική στιγμή, αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πηγή της σύγκρουσης.
Έχω διαπιστώσει ξανά και ξανά, ότι όταν μπορούμε να κάνουμε αυτή τη διάκριση μεταξύ «Αναγκών» και «Στρατηγικών», αποκτούμε τη δυνατότητα να σκεφτούμε πολύ περισσότερους τρόπους για να συνειδητοποιούμε και να καλύπτουμε τις ανάγκες μας. Μας δίνει επίσης τη δυνατότητα να κάνουμε το ίδιο και για τους άλλους. Πολύ σημαντικό.
Ε Ξ Α Σ Κ Η Σ Η
Πρακτική 1 – Διαβάστε τη Λίστα Αναγκών.
Παρατηρήστε τι σας έρχεται κατά νου καθώς το κάνετε αυτό.
Πρακτική 2 – Εκτυπώστε ένα αντίγραφο της Λίστας Αναγκών.
Στη συνέχεια, κατά μήκος της αριστερής πλευράς κάθε ανάγκης, γράψτε μια βαθμολογία σε μια κλίμακα 1-10 ως προς το πόσο καλά ικανοποιείται στη ζωή σας. (1 = σχεδόν καθόλου και 10 = πολύ).
Πρακτική 3 – Παρατήρηση αναγκών (Επανάληψη)
Επαναλάβετε την άσκηση της πρώτης εβδομάδας. Κρατήστε ένα μικρό ημερολόγιο καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Καταγράψτε 1 έως 5 φορές την ημέρα περιστατικά που να περιλαμβάνουν μια πράξη ή λόγια που ειπώθηκαν από κάποιον και ποιες ανάγκες φαντάζεστε ότι προσπαθούσαν να καλύψουν. Είναι ΠΟΛΥ χρήσιμο να περιορίσετε τις λέξεις που χρησιμοποιείτε σε αυτές που αναφέρονται στη Λίστα Αναγκών.
Πρακτική 4 – Άσκηση απελευθέρωσης αναγκών
Σκεφτείτε κάποιον που νομίζετε ότι σας εμποδίζει από το να ικανοποιήσετε μια (ή περισσότερες) ανάγκες σας. Συμβουλευτείτε τη Λίστα Αναγκών και καταγράψτε την ανάγκη. Στη συνέχεια, σκεφτείτε 3 τρόπους με τους οποίους θα μπορούσατε να ικανοποιήσετε αυτή την ανάγκη χωρίς να εμπλέκεται αυτό το άτομο. Χρησιμοποιήσετε τη φαντασία σας.
Μετάφραση: Μαρία Αγγέλου